Waarom Nestor binnenkort een pak nieuwe diensten lanceert

Het economische model van internetreuzen is gebaseerd op monopolies. Amazon alleen heeft 49% van de e-commerce in handen in de VS, de dichtste achtervolger is Ebay met 6,6%. Google neemt 78% van de zoekopdrachten via computers op zich, grootste concurrent is het Chinese Baidu met net geen 10%. De eerste engelstalige concurrent is Bing met amper 6.7%. Voor mobiele zoekopdrachten was dat begin dit jaar 90% en geraakte enkel Baidu nog boven één procent marktaandeel (6%). Wat de sociale media betreft zien we dat Facebook (Whatsapp, Facebook Messenger en Instagram zitten ook in Zuckerberg’s portefeuille) alles domineert en Google met Youtube wat videos betreft een overheersende positie bezit. Ze staan zo sterk dat concurrenten worden opgekocht, zoals Waze dat een betere GPS had dan GoogleMaps of sterk beconcurreerd, bijvoorbeeld Snapchat dat een ongelijke strijd levert met het door Facebook gekochte Instagram en Whatsapp.

Deze evolutie is duidelijk en zorgwekkend. De e-sectoren stevenen af op een overweldigende machtspositie voor de gevestigde techgiganten, als een monopolie al geen feit is. Vernieuwing wordt tijdig gestuit of opgekocht opdat de inkomsten blijven groeien in dezelfde handen. De monopolies werken winstversterkend en versnellen dit proces alleen maar.

Ook de GDPR, de nieuwe Europese richtlijn omtrent de bescherming van data zoals persoonlijke gegevens, tornt niet aan dit bussinesmodel. De voorsprong aan big data die de groten hebben, is niet meer in te halen en cruciaal in de huidige interneteconomie. Wat Google, Facebook of Amazon doen, is onmogelijk zonder hun machtspositie. De mix van die ongecontroleerde, gecentraliseerde big data die als product worden aangeboden, de (quasi-)monopolies en een louter op winst gebaseerd systeem is het failliet van privacy en het vrij internet. Die bedreiging afwenden is een gigantische uitdaging voor alle beleidsniveaus.

Onze economie heeft een systeem gevormd dat een directe en ongewenste beïnvloeding voor ons gedrag betekent. Op bedrijfsniveau betekent dit dat er naar nieuwe manieren gezocht wordt om nieuwe data te verzamelen en te gelde te maken in plaats van de innovatie in een duurzame richting te stuwen. Op particulier niveau levert het ieder van ons bijvoorbeeld zijn eigen private informatiebubble.

Facebook en Google bepalen met hun logoritmen wat wij te zien krijgen en doen dat niet gebaseerd op wat best is voor ons maar best voor hen. Als google ‘are jews’ automatisch aanvult met ‘bad’ en de resultaten van de zoekopdracht hier vervolgens in 9 van de 10 eerste gevallen bevestigend op antwoorden is dat niet omdat dit het genuanceerde beeld van de realiteit is. Dan is dat omdat uit onderzoek blijkt dat die aanvulling en die suggesties het meeste clicks opleveren. Dit is uiteraard niet de juiste drijfveer voor een zoekmachine. Google beïnvloedt actief het wereldbeeld van zijn gebruikers door slechts een fractie van het internet weer te geven met als enige parameter het aantal “clicks”.

We hebben een ommezwaai nodig in de technologische economie, waarbij data op een democratische manier voor en door alle mensen wordt beheerd.

Voor Nestor is het duidelijk dat het anders moet en daar zit meteen een tweede zwak in de verontwaardiging die gerezen is de laatste maanden: er is geen sprake van oplossingen. There Is No Alternative, zo lijk het. Nestor wil de komende maanden uitpakken met een aanbod dat organisaties moet helpen antwoord te bieden aan Google en andere monopolisten, door advies en concrete diensten te leveren: online opslag van data, kalenders, e-mail en online videodienst Peertube.

* tip: het antwoord is ‘beiden’